Korekta w leasingu finansowym – ciąg dalszy wątpliwości

NSA nie poprzestał jednak tylko na odsetkach. W pierwszym z powyższych wyroków wskazano, że jedną z korzyści finansującego, o którą (stosownie do art. 70915 k.c.) należy pomniejszyć kwotę żądaną od korzystającego, stanowi wartość zwróconego finansującemu przedmiotu leasingu. NSA uznał, że w takim przypadku podstawę opodatkowania należy obniżyć nie tylko o stosowną wartość odsetek od rat, które stały się natychmiast wymagalne z chwilą rozwiązania umowy leasingu wskutek jej wypowiedzenia (art. 29a ust. 10 pkt 1 w zw. z art. 106j ust. 1 pkt 2 u.p.t.u.), lecz także wartość zwróconego finansującemu przedmiotu leasingu (art. 29a ust. 10 pkt 2 w zw. z art. 106j ust. 1 pkt 3 u.p.t.u.). W obu wyrokach jednoznacznie potwierdzono jednak, że jeśli w wyniku takiego rozliczenia finansujący nadal jest uprawniony, by żądać od korzystającego zapłaty określonej części przyszłych zdyskontowanych rat, to kwota ta nie może być – dla celów VAT – traktowana jako odszkodowanie, lecz jako zapłata części wynagrodzenia z tytułu dokonanej przez finansującego dostawy towaru.

Mogłoby się wydawać, że powyższe wskazówki są dość jednoznaczne i wskażą kierunek orzecznictwa, również dla organów podatkowych. Tymczasem organy utrzymują dotychczasowy – zdecydowanie mniej korzystny dla branży leasingowej – kurs. Przykładowo, w interpretacji Dyrektora KIS z 19 stycznia 2021 r. (nr 0113-KDIPT1-2.4012.499.2020.3.JSZ) organ uznał, że jeśli kwota zdyskontowanych rat leasingowych jest efektywnie pomniejszana o wartość wynikającą ze sprzedaży przedmiotu leasingu (bądź otrzymane od zakładu ubezpieczeń odszkodowanie), finansujący nie jest uprawniony do korekty podstawy opodatkowania. Dyrektor KIS uznał, że na obniżenie podstawy opodatkowania nie mogą również wpłynąć kwoty uzyskane z tytułu sprzedaży lub ponownego leasingu odebranego korzystającemu przedmiotu leasingu lub pozostałości po przedmiocie leasingu, ponieważ są to okoliczności niezwiązane z pierwotnie zawartą umową i powstałe dopiero po wygaśnięciu bądź przedterminowym rozwiązaniu konkretnej umowy leasingu finansowego. Tym samym kwoty te nie stanowią kwoty należnej z tytułu dokonania dostaw pomiędzy finansującym a korzystającym.

Organ zwrócił również uwagę, że – w istocie – zwrot towaru stanowi podstawę do dokonania korekty o wartość zwróconego towaru, ale z opisu sprawy, której dotyczyła interpretacja, nie wynika, by zwrot towaru wiązał się z obniżeniem kwoty należnej z tytułu tej dostawy określonej w pierwotnej fakturze. Fiskus powtórzył, że kwoty uzyskane z tytułu sprzedaży czy ponownego leasingu przedmiotu odebranego korzystającemu lub pozostałości po przedmiocie leasingu są niezwiązane z zawartą umową leasingu i powstałe już po wygaśnięciu bądź przedterminowym rozwiązaniu konkretnej umowy leasingu finansowego, a w konsekwencji nie stanowią one kwoty należnej z tytułu dokonania dostawy pomiędzy finansującym a korzystającym.

Biorąc pod uwagę istniejące już orzecznictwo NSA, nie jest zaskoczeniem, że powyższa interpretacja została uchylona przez Wojewódzki Sąd Administracyjny. Wyrok WSA w Łodzi z 19 maja 2021 r. (sygn. I SA/Łd 265/21) nie jest jednak idealny. Stanowi on de facto kopię uzasadnienia pierwszego z powołanych wyroków NSA, przez co pewne elementy interpretacji nie zostały w nim w ogóle poruszone. Nie zmienia to jednak faktu, że w ślad za NSA Sąd uznał, że zakres kwot, o które finansujący jest uprawniony skorygować podstawę opodatkowania, obejmuje nie tylko nienależne już odsetki, ale także wartość ewentualnie zwróconego finansującemu przedmiotu leasingu. W wyroku nie odniesiono się natomiast do wygaśnięcia umów na skutek np. szkody całkowitej. Analogicznie jednak należy sądzić, że korekta podstawy opodatkowania powinna być możliwa również w zakresie, w jakim kwota należna od korzystającego ulega obniżeniu o wartość otrzymanego odszkodowania od zakładu ubezpieczeń.