Brak faktury, czyli uproszczenie i neutralność rozliczeń. Nadchodzą zmiany w WNT

Brak faktury, czyli uproszczenie i neutralność rozliczeń. Nadchodzą zmiany w WNT

Trzecia odsłona pakietu SLIM VAT zakłada powrót do odliczenia VAT z tytułu WNT bez konieczności otrzymania faktury. Jego wejście w życie może po 9 latach przywrócić neutralność i proste rozliczenia VAT z tytułu WNT. 

Projekt z 4 sierpnia 2022 r. przewiduje, że z przepisów art. 86 ustawy o VAT ma zniknąć ust. 10b pkt 2 lit. a), a więc regulacja pozwalająca na realizację prawa do odliczenia pod warunkiem otrzymania faktury dokumentującej dostawę towarów (która u podatnika stanowi WNT) w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy w odniesieniu do nabytych towarów (patrz: art. 1 pkt 15 lit. b projektu).

W art. 86 uchylone mają także zostać ust. 10g i 10h, czyli przepisy zakładające – odpowiednio – że brak faktury oznacza konieczność pomniejszenia kwoty podatku naliczonego oraz że późniejsze otrzymanie faktury upoważnia podatnika do powiększenia podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym podatnik uwzględnił kwotę podatku należnego z tytułu tego nabycia (patrz: art. 1 pkt 15 lit. c projektu)

Jeśli zmiany wejdą w życie w projektowanym kształcie, będzie to oznaczało, że brak otrzymania faktury, przy wcześniejszym wykazaniu podatku należnego i naliczonego z tytułu WNT, nie będzie już powodował konieczności odpowiedniego zmniejszenia podatku naliczonego po upływie trzech miesięcy. Zapewni to nie tylko neutralność, ale także uproszczenie rozliczeń z tytułu WNT.

Jeśli zmiany wejdą w życie w projektowanym kształcie, będzie to oznaczało, że brak otrzymania faktury, przy wcześniejszym wykazaniu podatku należnego i naliczonego z tytułu WNT, nie będzie już powodował konieczności odpowiedniego zmniejszenia podatku naliczonego po upływie trzech miesięcy. Zapewni to nie tylko neutralność, ale także uproszczenie rozliczeń z tytułu WNT. Jeżeli natomiast podatnik nie wykaże WNT, ewentualnie wykaże, ale z zastosowaniem nieprawidłowego momentu powstania obowiązku podatkowego lub nieprawidłowej podstawy opodatkowania, będzie musiał taką transakcję zaraportować właściwie – od strony podatku należnego poprzez korektę JPK_VAT oraz informacji podsumowującej – za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy. Z kolei podatnik posiadający prawo do odliczenia w tym samym okresie będzie mógł wykazać podatek naliczony, nawet jeżeli nie otrzyma faktury.

Projektowane zmiany stanowią dopełnienie pakietu SLIM VAT 2 w zakresie rozliczeń w podatku VAT z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Warto przypomnieć, że 7 września 2021 r. druga odsłona pakietu SLIM VAT zlikwidowała trzymiesięczny termin na rozliczenie podatku VAT należnego z tytułu WNT jako warunek ujęcia w tym samym miesiącu podatku VAT naliczonego. Gdyby nie wprowadzone wówczas dodatkowo zmiany w zakresie raportowania WNT w przypadku braku otrzymania faktury przez podatnika, można by stwierdzić, że legislacyjnie cofnęlibyśmy się do stanu prawnego obowiązującego do końca 2016 r.

Jeśli aktualny projekt wejdzie w życie, to legislacyjnie cofniemy się jeszcze kilka lat wcześniej, bo do stanu prawnego obowiązującego do końca 2013 r. Wymóg otrzymania faktury jako warunek odliczenia VAT z tytułu WNT pojawił się w przepisach ustawy o VAT 1 stycznia 2014 r. Zakładając, że zmiany dotyczące WNT wejdą w życie zgodnie z projektem, tj. 1 stycznia 2023 r., po 9 latach wrócimy więc do tego, co już było, czyli zagwarantowania neutralności i prostych rozliczeń VAT z tytułu WNT.

 

Joanna Pęczek-Czerwińska

Autor: Joanna Pęczek-Czerwińska, doradca podatkowy