Kolejna interpretacja dotycząca cesji leasingu finansowego, ale problemy pozostają
Na rzecz którego z podmiotów: pierwotnego korzystającego czy też korzystającego przejmującego prawa i obowiązki z umowy leasingu finansowego w następstwie jej cesji, powinien wystawić fakturę korygującą finansujący, w przypadku zdarzeń mających wpływ na podstawę opodatkowania podatkiem VAT zaistniałych w trakcie trwania umowy? Choć w wydanej niedawno interpretacji Dyrektor KIS udzielił odpowiedzi m.in. na to pytanie, to zastosowanie się do zaprezentowanej wykładni prowadziłoby w praktyce do kolejnych problemów.
Finansujący, który wystąpił z wnioskiem, jako przykład zdarzeń mających wpływ na podstawę opodatkowania w VAT, wskazał modyfikację w trakcie trwania umowy leasingu składników wpływających na łączne wynagrodzenie finansującego, tj. stóp procentowych (WIBOR lub inny wskaźnik), zmianę kursu walut, wszelkie zmiany wysokości tzw. części odsetkowej oraz kwoty podatków obciążających finansującego jako właściciela, a które wpływają na jego wynagrodzenie z umowy leasingu. Po stronie wnioskodawcy powstały wątpliwości, czy korektę faktury na leasing finansowy powinien wystawić na rzecz pierwotnego korzystającego, czy na rzecz przejmującego w związku z dokonaną cesją umowy leasingu finansowego.
W interpretacji z 15 września 2023 r. (sygn. 0114-KDIP4-2.4012.407.2023.1.WH) Dyrektor KIS zajął stanowisko, że na skutek dokonania cesji leasingu z pierwotnego korzystającego na przejmującego, treść umowy leasingu i wynikające z niej prawa oraz obowiązki nie ulegają modyfikacji, a zmienia się jedynie jedna ze stron tej umowy. Wobec tego fakturę korygującą należy wystawić na rzecz przejmującego, ponieważ w wyniku dokonanej cesji przedmiotu leasingu wstępuje on (w miejsce pierwotnego korzystającego) w ogół praw i obowiązków tej umowy.
Wątpliwości pozostają
W 2023 r. Dyrektor KIS wydał szereg interpretacji indywidualnych dotyczących skutków podatkowych cesji umowy leasingu finansowego. Za ich sprawą ugruntowane zostało stanowisko, zgodnie z którym finansujący nie jest zobowiązany do korekty faktury dokumentującej leasing finansowy i wystawienia nowej na przejmującego umowę (temat szeroko omówiony w artykułach: „Cesja leasingu finansowego. Finansujący bez obowiązku dokonania korekt” i „Ugruntowane stanowisko organów w sprawie cesji umowy leasingu finansowego”).
Omawiana interpretacja z 15 września 2023 r. jest niejako uzupełnieniem kierunku interpretacyjnego przyjętego przez Dyrektora KIS w kontekście cesji leasingu finansowego. Skoro finansujący nie jest zobowiązany do dokonywania korekty pierwotnej faktury dokumentującej leasing finansowy w przypadku zmiany korzystającego, to zdaniem organu podatkowego konsekwentnie wszelkie korekty faktury na leasing finansowy powinny być wystawiane na podmiot, na rzecz którego dokonano cesji umowy leasingu.
Tutaj od razu nasuwa się pytanie, czy wystawienie faktury korygującej na leasing finansowy na rzecz innego podmiotu, niż wskazany na fakturze pierwotnej, jest prawidłowe w odniesieniu do samej konstrukcji podatku VAT. Istnieją co do tego poważne wątpliwości, gdyż sama idea faktury korygującej ma przecież na celu usunięcie błędów i pomyłek w fakturze pierwotnej lub wskazanie prawidłowej podstawy opodatkowania, na skutek zdarzeń, które miały miejsce po wystawieniu faktury pierwotnej (wynikające albo z samej istoty czynności dokumentowanej fakturą, albo czynności obiektywnych), do której odnosi się korekta i jest z nią ściśle powiązana.
W przedmiotowej interpretacji Dyrektor KIS nakazuje wystawienie korekty na rzecz przejmującego i pozostawienie bez zmian faktury pierwotnej wystawionej na pierwotnego korzystającego. Taka konstrukcja wydaje się niekompletna, bowiem w przypadku zmniejszenia podstawy opodatkowania jej zastosowanie nie wywoła skutku w postaci modyfikacji VAT naliczonego odliczonego przez pierwotnego korzystającego z otrzymanej przez niego faktury. Przejmujący korzystający otrzyma natomiast fakturę korygującą, której nie będzie mógł powiązać z żadną fakturą (poza otrzymaną od pierwotnego korzystającego, która dokumentuje cesję umowy leasingu). Co jednak w sytuacji, w której pierwotny korzystający jako podstawę opodatkowania w fakturze dokumentującej cesję wskaże kwotę wynikającą z faktury otrzymanej od finansującego pomniejszoną o należności uiszczone na rzecz finansującego z tytułu umowy?
Ostatnie interpretacje, zamiast udzielić odpowiedzi na postawione pytania, wywołały szereg kolejnych pytań i wątpliwości – i to ze wszystkich stron tego typu umowy. W rezultacie nadal nie wiadomo, jak prawidłowo udokumentować i rozpoznać dla celów podatku VAT cesję leasingu finansowego.
Ostatnie interpretacje, które opisywaliśmy, zamiast udzielić odpowiedzi na postawione pytania, wywołały szereg kolejnych pytań i wątpliwości – i to ze wszystkich stron tego typu umowy. W rezultacie, w mojej ocenie, nadal nie wiemy, jak prawidłowo udokumentować i rozpoznać dla celów podatku VAT cesję leasingu finansowego. Być może taką odpowiedź uzyska kolejny podatnik, który zdecyduje się złożyć wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w tym temacie i przedstawi bardziej dogłębną analizę problemów praktycznych, które wynikałyby z zastosowaniem się do wykładni prezentowanej przez Dyrektora KIS w pozostałych interpretacjach indywidualnych.
Są dodatkowe wskazówki
W omawianej interpretacji Dyrektor KIS odniósł się również do innych kwestii. Przede wszystkim wskazał, że nie wystawia się faktury korygującej w przypadku leasingu finansowego trwającego więcej niż 5 lat (z uwagi na to, że doszło do przedawnienia zobowiązania podatkowego wynikającego z danej faktury, a upływ terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego w podatku VAT wyklucza możliwość korekty podatku należnego, co wyklucza możliwość wystawienia faktury korygującej). Jest to stanowisko ugruntowane, mające oparcie w orzeczeniach sądów administracyjnych. W konsekwencji finansujący, którzy mają zawarte umowy leasingu finansowego z podstawowym okresem umowy leasingu dłuższym niż 5 lat (lub zamierzający zawrzeć umowę leasingu finansowego na co najmniej taki okres), powinni brać pod uwagę brak możliwości korygowania jej treści, chociażby w przypadku zmian stóp procentowych przekładających się na część odsetkową należności z umowy leasingu.
Dyrektor KIS wskazał również, że nie wystawia się faktury korygującej w związku ze zmianą kursów walut. W przypadku umowy leasingu finansowego (stanowiącego na gruncie VAT dostawę towarów) obowiązek podatkowy powstaje przecież z chwilą wydania przedmiotu umowy, a późniejsze zmiany kursów walut nie mają wpływu na podstawę opodatkowania w leasingu walutowym. Zdaniem Dyrektora KIS w sytuacji, gdy nie ulega zmianie wartość transakcji podana w walucie obcej, a zmianie ulega jedynie kurs waluty przyjęty do przeliczenia waluty obcej na PLN, to w momencie uregulowania należności przez nabywcę różnice kursowe pomiędzy kwotą podatku wykazaną w fakturze oraz kwotą podatku faktycznie otrzymaną nie powinny być uwzględniane w podstawie opodatkowania. Oznacza to, że w takiej sytuacji finansujący nie jest uprawniony do dokonywania korekty faktury na leasing finansowy.
