Pakiet SLIM VAT - runda trzecia

Po kilku miesiącach oczekiwania rozpoczęły się konsultacje publiczne zmian w przepisach w ramach zapowiadanego już na początku roku pakietu SLIM VAT 3. Jak wskazuje nazwa pakietu, projektowane regulacje mają dotyczyć podatku VAT. Sama ustawa zmieniająca obejmie natomiast nie tylko ustawę o podatku od towarów i usług, ale też ustawę o podatku akcyzowym, ustawę o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, prawo bankowe, ordynację podatkową, prawo celne i ustawę wprowadzającą Polski Ład.

Projekt z 4 sierpnia 2022 r. ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz innych ustaw zawiera kilkadziesiąt zmian do ww. regulacji. Wejście w życie nowelizacji zostało rozłożone na trzy terminy, przy czym większość nowych przepisów ma wejść w życie 1 stycznia 2023 r.

Niniejszym tekstem chcielibyśmy wprowadzić w tę tematykę i przybliżyć projektowane zmiany, które – jak zapewnia Minister Finansów – realizują wiele postulatów zgłaszanych przez przedsiębiorców.

Dzień po ogłoszeniu

W pierwszej kolejności – bo w dniu następnym po dniu ogłoszenia nowelizacji – mają wejść w życie zmiany dotyczące:

sankcji VAT (dodatkowe zobowiązanie podatkowe). Ta część zmian jest efektem wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 kwietnia 2021 r. w sprawie C-935/19 Grupa Warzywna sp. z o.o., w którym Trybunał uznał, że automatyzm w ustalaniu sankcji – bez względu na przyczynę i okoliczności wystąpienia nieprawidłowości po stronie podatnika – stanowi naruszenie art. 273 dyrektywy VAT (dyrektywa Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej) oraz zasady proporcjonalności. Projektowane zmiany zakładają więc wprowadzenie możliwości miarkowania przez organy podatkowe wysokości sankcji – właściwy organ podatkowy będzie ustalał dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości do 15%, do 20%, do 30%, a nie (tak jak obecnie) – w wysokości 15%, 20% i 30%. Z przepisów przejściowych (art. 13 projektu) wynika, że projektowane przepisy będą miały zastosowanie do postępowań i kontroli wszczętych i niezakończonych przed wejściem w życie zmian dotyczących sankcji (więcej na ten temat w tekście „Łagodniejsze zasady wymierzania sankcji VAT”).
systemu TAX FREE (system zwrotu podatku podróżnym). Projekt precyzuje termin dokonania przez sprzedawcę korekty podatku należnego od dostawy dokonanej na rzecz podróżnego w przypadku gotówkowego zwrotu VAT podróżnemu.

Od nowego roku

Najwięcej zmian w przepisach ma zacząć obowiązywać 1 stycznia 2023 r. Zmiany te dotkną głównie przepisy ustawy o podatku VAT, ale też przepisy innych ustaw, które odnoszą się do „instytucji” mających swoje źródło w systemie podatku VAT (jak np. rachunek VAT czy mechanizm podzielonej płatności).

Rozwiązania składające się na pakiet SLIM VAT 3 – jak zapewnia Ministerstwo Finansów – realizują wiele postulatów zgłaszanych przez przedsiębiorców. Wejście w życie nowych przepisów zostało rozłożone na trzy terminy, przy czym większość regulacji ma zacząć obowiązywać 1 stycznia 2023 r.

Na podstawie analizy projektu, wydaje się, że wśród najważniejszych zmian, można wymienić:

wprowadzenie zasad stosowania kursu przeliczeniowego dla faktur korygujących, w przypadku gdy pierwotna faktura została wystawiona w walucie obcej (więcej na ten temat w tekście „Kursy walutowe a faktury korygujące. Ubędzie wątpliwości”),
wprowadzenie możliwości rezygnacji przez podatnika z wystawiania faktury zaliczkowej, jeśli w tym samym miesiącu dokonał czynności, na poczet których otrzymał zaliczkę (więcej na ten temat w tekście „Faktury zaliczkowe – brak obowiązku wystawiania”),
likwidację konieczności otrzymania faktury jako warunku formalnego dla odliczenia podatku naliczonego w przypadku WNT (więcej na ten temat w tekście „Brak faktury, czyli uproszczenie i neutralność rozliczeń. Nadchodzą zmiany w WNT”),
regulacje dotyczące współczynników częściowego odliczenia podatku naliczonego – prewspółczynnika i współczynnika sprzedaży, np. możliwość rezygnacji (przy spełnieniu określonych warunków) z przeprowadzenia korekty rocznej odliczenia podatku VAT naliczonego dotyczącego zakupów o przeznaczeniu mieszanym (więcej na ten temat w tekście „Zmiany w zasadach częściowego odliczania VAT”).

Inne zmiany objęte nowelizacją to m.in.:

podwyższenie limitu wartości sprzedaży z 1 200 000 euro do 2 000 000 euro uprawniającego do posiadania statusu małego podatnika VAT,
doprecyzowanie momentu wykazania WDT ze stawką 0% poprzez korektę deklaracji,
wprowadzenie możliwości rezygnacji z drukowania raportów fiskalnych i dokumentów niefiskalnych wystawianych przy zastosowaniu kas rejestrujących online i kas wirtualnych (więcej na ten temat w tekście „Zmiany dotyczące ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących”),
wprowadzenie regulacji w zakresie przekazania środków z rachunków VAT w ramach grupy VAT (więcej na ten temat w tekście „Zmiany dotyczące MPP oraz rachunku VAT”),
kolejne rozszerzenie katalogu podatków i należności, jakie mogą być regulowane środkami z rachunku VAT (więcej na ten temat w tekście „Zmiany dotyczące MPP oraz rachunku VAT”),
rozszerzenie katalogu sposobów pozwalających faktorowi na uwolnienie się od odpowiedzialności solidarnej o płatność na rachunek innego faktora (więcej na ten temat w tekście „Zmiany dotyczące MPP oraz rachunku VAT”),
liberalizację warunków stosowania 15-dniowych zwrotów VAT dla tzw. podatników bezgotówkowych,
rozszerzenie katalogu zwolnień z VAT w zakresie usług zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi oraz modyfikację zwolnienia z VAT i cła dla importu samochodów osobowych przez personel dyplomatyczny (więcej na ten temat w tekście „Planowane zmiany w zakresie zwolnień od podatku VAT”),
zmiany dotyczące e-commerce (tu warto zaznaczyć, że do konsultacji publicznych został również skierowany inny projekt zmian w przepisach odnoszący się także do tematyki e-commerce; jest to projekt z dnia 28 lipca 2022 r. ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej i nakłada on nowe obowiązki ewidencyjne na dostawców usług płatniczych, tj. na podmioty pośredniczące w realizacji płatności za transgraniczną – wewnątrzwspólnotową – sprzedaż wysyłkową towarów na rzecz konsumentów). (więcej na ten temat w tekście „Kolejne zmiany w ramach pakietu VAT e-commerce od 1 stycznia 2024 r.”)

Od kwietnia 2023 r.

Blok zmian obejmujących wiążące informacje stawkowe (WIS), wiążące informacje akcyzowe (WIA), wiążące informacje taryfowe (WIT) i wiążące informacje o pochodzeniu (WIP) ma wejść w życie 1 kwietnia 2023 r. W tym zakresie nowelizacja obejmie ustawę o podatku od towarów i usług, ustawę o podatku akcyzowym, ordynację podatkową i prawo celne. Jej celem jest m.in. centralizacja wydawania ww. wiążących informacji w jednym organie (Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej) oraz ujednolicenie procesu wydawania WIS i WIA. (więcej na ten temat w tekście „Zmiany w zakresie WIS. Doprecyzowanie niekorzystne dla wnioskodawców?”)

W kolejnych kilku artykułach omówimy wybrane zmiany wynikające z projektu nowelizacji.

Autor: Joanna Pęczek-Czerwińska, doradca podatkowy

Dodatkowe materiały: