Akcyza od używanego samochodu z zagranicy – przestroga dla kupujących
Zagadnienia związane z podatkiem akcyzowym od samochodów osobowych importowanych do Polski bądź nabywanych w ramach WNT nie tracą na aktualności. Problemem, z którym coraz częściej mierzą się nabywcy używanych pojazdów, jest brak zapłaty akcyzy przez sprzedawcę – mimo że formalnie to na nim spoczywał ten obowiązek. Czy w takiej sytuacji fiskus może obciążyć akcyzą kupującego? Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z kwietnia 2025 r. daje odpowiedź – choć niekoniecznie satysfakcjonującą dla podatników.
Samochód sprowadzony, akcyza niezapłacona
Sprawa dotyczyła małżeństwa, które nabyło w Polsce samochód osobowy sprowadzony z Niemiec. Sprzedawca, który dokonał nabycia wewnątrzwspólnotowego tego pojazdu do Polski złożył (choć z opóźnieniem) deklarację AKC-US i zapłacił akcyzę. Środki te zostały jednak zaliczone przez urząd na poczet wcześniejszych zobowiązań podatkowych sprzedającego, w stosunku do którego toczyło się postępowanie egzekucyjne. W związku z tym akcyza w systemie nie została zaliczona na poczet konkretnego pojazdu, a nowi właściciele nie mogli skutecznie zarejestrować auta.
Pomimo chęci uregulowania należności przez kupujących, urząd odmówił przyjęcia zapłaty, argumentując, że obowiązek podatkowy już powstał i został formalnie „przypisany” sprzedającemu.
Kiedy powstaje obowiązek akcyzowy?
Zdaniem wnioskodawców – a więc nabywców pojazdu w Polsce od sprzedającego, który sprowadził go do kraju – skoro sprzedający de facto nie uiścił akcyzy, a do transakcji doszło przed złożeniem deklaracji, to obowiązek podatkowy przeszedł na nich jako nowych właścicieli. We wniosku o interpretację wskazali, iż w ich ocenie doszło do przejścia obowiązku podatkowego, tj. że w związku z niezapłaceniem akcyzy przez importera lub nabywcę wewnątrzwspólnotowego, obowiązek zapłaty podatku przechodzi na kolejną stronę transakcji, czyli pierwszego nabywcę na terytorium Polski.
W interpretacji podnieśli także, że deklaracja AKC-US złożona przez sprzedawcę po sprzedaży pojazdu była bezskuteczna. Jak twierdzili, nie miał on już bowiem prawa do rozporządzania pojazdem, a zatem nie mógł skutecznie realizować obowiązków podatkowych.
Stanowisko organu
Fiskus uznał jednak to stanowisko za nieprawidłowe. W ocenie Dyrektora KIS, samo niezapłacenie podatku przez sprzedawcę nie oznacza, że obowiązek automatycznie przenosi się na nabywcę. Kluczowe znaczenie ma fakt, czy w momencie wykonania czynności opodatkowanej, np. sprzedaży auta, akcyza została już zadeklarowana w należnej wysokości.
Planujący zakup samochodu osobowego w Polsce od podmiotu, który nabył go uprzednio z kraju UE lub importował do Polski spoza UE, przed zawarcie transakcji powinni upewnić się, że akcyza została skutecznie zapłacona, pozyskując dokument potwierdzający od sprzedającego. W przeciwnym razie mogą oni napotkać duże problemy przy rejestracji auta.
W omawianym przypadku organ uznał, że obowiązek podatkowy z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego powstał w momencie sprowadzenia pojazdu do kraju przez sprzedawcę. A skoro deklaracja AKC-US została przez niego złożona – nawet po dacie sprzedaży – to nie ma podstaw, by akcyzą obciążać kolejnego nabywcę.
Konsekwencje dla kupujących
Przyjęcie takiego stanowiska przez organ skutkuje tym, że kupujący znaleźli się w trudnym położeniu – nabyli samochód, którego nie mogą zarejestrować, a jednocześnie nie mogą zapłacić zaległej akcyzy.
Stanowisko zaprezentowane przez organ pokazuje mało elastyczne podejście, które zdaje się pomijać celowościową wykładnię przepisu.
Kupujący powinni zachować szczególną ostrożność
Jakie wnioski z opisanej sprawy powinny wyciągnąć osoby, które planują nabyć samochód osobowy w Polsce od podmiotu, który nabył go uprzednio z kraju UE lub importował do Polski spoza UE? Z pewnością przed dokonaniem zakupu takiego samochodu powinni upewnić się, że akcyza została skutecznie zapłacona, pozyskując od sprzedającego dokument potwierdzający, że podatek akcyzowy od WNT / importu tego samochodu został uregulowany. W przeciwnym razie – nawet przy dobrej wierze – mogą oni napotkać duże problemy przy rejestracji auta.
Autor: Weronika Grzęda, adwokat