e-Doręczenia z poślizgiem na starcie

e-Doręczenia z poślizgiem na starcie

Obowiązkiem korzystania z e-Doręczeń z biegiem czasu będą obejmowane kolejne grupy podmiotów – w pierwszym etapie mają to być podmioty zaufania publicznego i organy publiczne, w kolejnych przedsiębiorcy, a w ostatnim m.in. sądy i organy ścigania. W ostatnim czasie podjęto jednak szereg działań ukierunkowanych na odroczenie wdrożenia e-Doręczeń – zgodnie z nowym projektem ustawy ma to nastąpić nie wcześniej niż 30 marca 2024 r., a maksymalny termin to 1 stycznia 2025 r. Aby projekt przyniósł oczekiwany skutek, musi zostać uchwalony jeszcze w tym roku.

Pierwszy etap wprowadzania obowiązku posiadania adresu do doręczeń elektronicznych dla przedsiębiorców miał rozpocząć się 10 grudnia. W tym samym terminie obowiązek korzystania z systemu e-Doręczeń miał objąć pewne instytucje, takie jak Narodowy Fundusz Zdrowia oraz Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Jednak 23 listopada 2023 r. Minister Cyfryzacji ogłosił zmianę w tym zakresie. Zgodnie z nowym komunikatem, termin wdrożenia e-Doręczenia wyznaczony na 10 grudnia 2023 r. został przesunięty na 30 grudnia 2023 r. Co więcej, Ministerstwo przygotowało projekt ustawy, który przesuwa maksymalny termin wejścia w życie obowiązku korzystania z e-Doręczeń z 1 stycznia 2024 r. na 1 stycznia 2025 r. Aby ta zmiana była skuteczna, ustawa musi zostać przyjęta jak najszybciej, tj. – do 30 grudnia 2023 r.

Przesunięcie wynika z faktu, iż wiele podmiotów nie jest w stanie sprawnie wdrożyć wymogów związanych z posługiwaniem się adresem do doręczeń elektronicznych. Przy okazji wydania komunikatu poinformowano, że operator e-Doręczeń wdroży nowe funkcje, które zapewnią sprawniejszą obsługę korespondencji, szczególnie w podmiotach publicznych.

1. Czym są e-Doręczenia?

e-Doręczenia to elektroniczny odpowiednik listu poleconego za potwierdzeniem odbioru (są one względem siebie równoważne). Za pomocą skrzynki e-Doręczeń możliwe jest prowadzenie korespondencji z podmiotami posiadającymi adresy do e-Doręczeń, włączając w to instytucje publiczne. Wprowadzenie e-Doręczeń ma na celu zastąpienie tradycyjnej korespondencji za pośrednictwem ePUAP. Warto dodać, iż platforma ta zostanie całkowicie zamknięta z dniem 30 września 2029 r.

Usługę e-Doręczeń oferują jedynie dostawcy usług zaufania, w tym Poczta Polska S.A. jako dostawca publiczny, oraz prywatni dostawcy wpisani do rejestru prowadzonego przez Ministra Cyfryzacji.

W ramach usługi e-Doręczeń zagwarantowana zostanie tajemnica korespondencji, integralność oraz pewność dostarczenia przekazanych danych. Dodatkowo, generowane będą dowody potwierdzające wysłanie i otrzymanie korespondencji, zarówno w usłudze realizowanej w pełni elektronicznie, jak i w modelu hybrydowym.

2. Kto będzie je stosował?

e-Doręczenia będą wprowadzane stopniowo i z biegiem czasu obowiązkiem stosowania tej formy komunikacji będą obejmowane kolejne grupy podmiotów. Co ważne, gdy nowa grupa dołączy do systemu e-Doręczeń, będzie miała możliwość swobodnego korzystania z tej formy przesyłki, co może skutkować zwiększeniem ilości korespondencji w skrzynkach podmiotów obowiązanych do jego posiadania.

Aktualnie obowiązuje poniższy harmonogram. Należy jednak pamiętać, że w przypadku uchwalenia projektu zmian opóźniających wdrożenie e-Doręczeń ulegnie on modyfikacji.

30 grudnia 2023 r.

Od 30 grudnia 2023 r. obowiązek stosowania e-Doręczeń ciążyć będzie na:

  • podmiotach zaufania publicznego tj. adwokatach, radcach prawnych, doradcach podatkowych, doradcach restrukturyzacyjnych, rzecznikach patentowych, notariuszach;
  • podmiotach niepublicznych wpisywanych do Krajowego Rejestru Sądowego od 30 grudnia 2023 roku;
  • jednostkach samorządu terytorialnego i ich związkach, związkach metropolitalnych, samorządowych zakładach budżetowych – w zakresie publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego;
  • organach administracji rządowej, jednostkach budżetowych obsługujących te organy, innych organach władzy publicznej i jednostkach budżetowych je obsługujących;
  • ZUS, KRUS, NFZ.

Plan przesunięcia terminu wdrożenia e-Doręczenia wynika z faktu, iż wiele podmiotów nie jest w stanie sprawnie wdrożyć wymogów związanych z posługiwaniem się adresem do doręczeń elektronicznych. Dodatkowy czas operator e-Doręczeń ma wykorzystać na wdrożenie nowych funkcji, które zapewnią sprawniejszą obsługę korespondencji, szczególnie w podmiotach publicznych.

1 stycznia 2024 r.

Od 1 stycznia 2024 r. obowiązkiem będą objęci przedsiębiorcy składający wniosek o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) po 31 grudnia 2023 r.

30 marca 2024 r.,

Najpóźniej 10 marca 2024 r., ale co do zasady w dniu wpisu ich adresu do e-Doręczeń w Bazie Adresów Elektronicznych, przedmiotowy obowiązek dotknie podmioty niepubliczne wpisane do KRS przed 30 grudnia 2023 r.

1 stycznia 2025 r.

Inne niż wcześniej wskazane podmioty publiczne zostaną objęte obowiązkowym system e-Doręczeń od 1 stycznia 2025 r.

1 października 2026 r.

Przedsiębiorcy wpisani do CEIDG przed 31 grudnia 2023 roku, jeśli nie zmieniali danych w CEIDG od 30 września 2025 r. do 30 września 2026 r., objęci zostaną obowiązkiem e-Doręczeń od 1 października 2026 r. Jeśli natomiast w podanym okresie dokonają zmian w rejestrze, to zostaną objęci powyższym obowiązkiem w dniu wpisu ich adresu do e-Doręczeń w Bazie Adresów Elektronicznych.

1 października 2029

Dopiero od 1 października 2029 r. obowiązek e-Doręczeń obejmie:

  • sądy,
  • trybunały,
  • komorników,
  • prokuratury,
  • organy ścigania,
  • Służbę Więzienną,
  • jednostki samorządu terytorialnego i ich związki, związki metropolitarne i samorządowe zakłady budżetowe – w zakresie publicznej usługi hybrydowej.

Podsumowując, osoby wykonujące zawód zaufania publicznego mają obowiązek założyć adres do e-Doręczeń do 30 grudnia br. Następnie takie adresy będą musiały założyć spółki – do 30 marca 2024 r. (jest możliwość dodania pełnomocnictw, które dostaną osoby uprawnione do reprezentacji lub do odbioru korespondencji). W dalszej kolejności obowiązek obejmie osoby prowadzące działalność gospodarczą (w przypadku nieskładania wniosków do CEIDG ze zmianami) – do 1 października 2026 r. Z powyższego wynika, że wiele osób (podmiotów) będzie miało po więcej niż 1 adres do e-Doręczeń.

3. Procedura uzyskania dostępu do skrzynki do e-Doręczeń

Procedura rozpoczęcia korzystania z usługi e-Doręczeń zaczyna się od utworzenia adresu i dodania go do Bazy Adresów Elektronicznych (BAE). Aby skorzystać z usługi e-Doręczeń oferowanej przez dostawcę publicznego, wystarczy złożyć wniosek na stronie internetowej (https://www.biznes.gov.pl/pl/e-uslugi/00_0709_00).

Warto zauważyć, że wniosek przez platformę Biznes.gov.pl może zostać złożony jedynie przez przedsiębiorców indywidualnych. Podmioty publiczne mają możliwość złożenia wniosku o utworzenie adresu do e-Doręczeń poprzez dedykowaną e-usługę dostępną na stronie gov.pl.

Baza Adresów Elektronicznych (BAE) to publiczny rejestr prowadzony przez Ministra Cyfryzacji, zawierający adresy do e-Doręczeń podmiotów publicznych, obywateli i przedsiębiorców. Dodanie adresu firmy do BAE oznacza, że urzędy korzystające z e-Doręczeń będą przesyłały korespondencję wyłącznie drogą elektroniczną.

W przypadku utworzenia adresu u publicznego dostawcy nie trzeba oddzielnie składać wniosku o wpis do BAE, wystarczy aktywować utworzony adres, a wpis zostanie dokonany automatycznie. W przypadku adresu założonego u dostawcy niepublicznego, konieczne jest złożenie oddzielnego wniosku o wpis adresu do BAE.

4. Podsumowanie 

Korzystanie z e-Doręczeń niesie ze sobą istotne korzyści, takie jak oszczędność czasu i szybkość komunikacji z administracją, dlatego należy spodziewać się, że usługa z biegiem czasu będzie coraz bardziej powszechnie stosowana, co wymuszą również przepisy. Warto zaznaczyć, że ustawa wprowadzająca e-Doręczenia nie przewiduje sankcji za niezałożenie e-skrzynki, jednak należy mieć na uwadze, że zaniechanie w tym zakresie może prowadzić do utrudnień w wymianie korespondencji z organami administracyjnymi.