Czy można wyleasingować niekompletny środek trwały?
Ustawa o CIT stanowi, że przedmiotem leasingu mogą być środki trwałe „kompletne i zdatne do użytku”, a więc z pozoru takie, które są w pełni wyposażone i gotowe do spełniania swoich funkcji. Czy jednak w przypadku firmy leasingowej nie jest możliwe przyjęcie, że „kompletność i zdatność do użytku” należy oceniać z perspektywy finansującego, a nie – od strony czysto technicznej? I czy jest możliwe leasingowanie środka trwałego nie w pełni wyposażonego, np. pozbawionego kół lub innych części?
Na gruncie art. 17a pkt 1 ustawy o CIT umowa leasingu to taka, na mocy której jedna ze stron oddaje drugiej do odpłatnego używania albo używania i pobierania pożytków na warunkach określonych w ustawie drugiej stronie, zwanej dalej „korzystającym”, podlegające amortyzacji środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne. A zatem umową leasingu może być objęty jedynie „środek trwały”. Zgodnie zaś z art. 16a ust. 1 ustawy o CIT, środkami trwałymi podlegającymi amortyzacji są przedmioty „kompletne i zdatne do użytku”.
Historycznie firmy leasingowe najczęściej uznawały, że możliwe jest wyleasingowanie jedynie przedmiotu, który jest kompletny w sensie technicznym. Wydaje się jednak, że w rzeczywistości możliwości leasingu mogą być znacznie większe.
Kompletny, czyli jaki?
Kwestię „kompletności i zdatności do użytku” należy każdorazowo interpretować indywidualnie w oparciu o stan faktyczny. Warto w tym miejscu odwołać się do orzecznictwa sądów administracyjnych, w którym podkreśla się, że „kompletność” i „zdatność do użytku” to pojęcia subiektywne – to, co dla jednego podatnika jest kompletne, u innego może jeszcze nie być zdatne do użytku (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 5 marca 2014 r., sygn. II FSK 1711/13).
Co więcej, we wspomnianym wcześniej art. 16a ust. 1 ustawy o CIT wprost wskazano, że amortyzacji podlegają aktywa wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu (określonej w art. 17a pkt 1). Już na poziomie przepisów ustawy o CIT istnieje zatem wyraźne rozróżnienie między aktywami wykorzystywanymi na własne potrzeby (i fizycznie używanymi w ogóle) a tymi, które są oddane do odpłatnego używania innemu podmiotowi.
Konkludując, z perspektywy firmy leasingowej środki trwałe będą stanowić aktywa „kompletne i zdatne do użytku” w momencie ich przekazania do używania, tj. takie, które mają zdolność do tego, by stanowić przedmiot umowy leasingu i generować dla firmy przychody z rat leasingowych.
Założenie, że firma leasingowa może oddać w leasing jakikolwiek przedmiot, byłoby zdecydowanie zbyt daleko idące. Niedopuszczalne byłoby zawarcie umowy leasingu np. silnika samochodowego, którego przeznaczeniem jest trwałe połączenie z inną rzeczą. Warto więc rozważyć stworzenie specjalnych procedur dla działów handlowych, tak, by jasno określić, jakie przedmioty mogą być przedmiotem leasingu, a które nie.
Organy potwierdzają
Podejście to jest aprobowane przez organy podatkowe w wydawanych interpretacjach. Przykładowo w interpretacji Dyrektora KIS z 26 marca 2021 r. (sygn. 0111-KDIB1-1.4010.30.2021.1.BS), gdzie organ zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawcy i odstąpił od wydania uzasadnienia, wnioskodawca wskazał, że biorąc pod uwagę sposób wykorzystania przedmiotów, wskazanych w opisie stanu faktycznego, czyli oddanie ich do używania na podstawie umów leasingu, określenie „kompletny i zdatny do użytku” należy rozumieć, z perspektywy spółki jako „kompletny i zdatny do oddania do używania na podstawie umowy leasingu”. W tym momencie bowiem, gdy składnik majątku zostaje oddany przez nią do używania przez korzystającego na podstawie zawartej umowy leasingu, zaczyna on być wykorzystywany w działalności gospodarczej spółki, generując dla niej przychody podlegające opodatkowaniu, z tytułu należnych opłat leasingowych. Takie wykorzystanie składnika majątkowego do działalności spółki nie wymaga przy tym zaangażowania innych składników majątkowych, a zatem oddany do używania składnik majątkowy należy uznać za kompletny. (…) We wniosku o interpretację, w którym wnioskodawca przedstawił stanowisko zaaprobowane następnie przez organ, wskazał on również, że art. 16a ust. 1 ustawy o CIT odwołuje się do bycia „kompletnym i zdatnym do użytku”, a w przypadku spółki, tym „użytkiem” jest właśnie oddawanie przedmiotu do używania na podstawie umowy leasingu. Tym samym, cechę kompletności i zdatności do użytku należy interpretować z perspektywy podatnika (właściciela środka trwałego).
Do tożsamych wniosków prowadzi również interpretacja Dyrektora KIS z 17 marca 2021 r. (sygn. 0114-KDIP2-2.4010.31.2021.1.AG), w której organ ponownie zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawcy i odstąpił od wydania uzasadnienia. We wniosku wskazano, że spółka powinna traktować dane przedmioty umowy leasingu jako kompletne i zdatne do użytku w momencie oddania ich do używania na podstawie umowy leasingu, niezależnie od tego czy te przedmioty umowy leasingu są używane przez korzystającego (leasingobiorcę) samodzielnie czy razem z innymi rzeczami.
Ostrożność (a najlepiej interpretacja) wskazana
Czy powyższe oznacza, że firma leasingowa może oddać w leasing jakikolwiek przedmiot? Byłoby to zdecydowanie zbyt agresywne podejście do tematu. Niedopuszczalne byłoby zawarcie umowy leasingu np. silnika samochodowego, ponieważ jego przeznaczeniem nie jest niezależne używanie, a jedynie trwałe połączenie z inną rzeczą.
Stąd też każdy przypadek tego rodzaju powinien być indywidualnie rozpatrywany. Warto też rozważyć stworzenie specjalnych procedur dla działów handlowych, tak, by jasno określić, jakie przedmioty mogą być przedmiotem leasingu, a które nie. Ponadto w przypadku zamiaru wprowadzenia takich praktyk na szeroką skalę leasingodawca powinien rozważyć zabezpieczenie swojego stanowiska interpretacją indywidualną.
Autor: Mateusz Wrzosek, doradca podatkowy