Czy wytwórnia mas bitumicznych i węzeł betoniarski podlegają opodatkowaniu PoN?
Obowiązujące od 1 stycznia 2025 r. nowe regulacje dotyczące opodatkowania podatkiem od nieruchomości (PoN) budynków i budowli nie rozwiązały wszystkich wątpliwości co do zakresu opodatkowania tym podatkiem. Co więcej, można nawet pokusić się o twierdzenie, że wiele sporów co do przedmiotów opodatkowania, które zostało „załagodzonych” orzecznictwem sądów administracyjnych, wybucha na nowo. Nie chodzi wyłącznie o kontenery. Przyjrzeć należy się również grupie maszyn budowlanych, służących do wytwarzania masy bitumicznej oraz betonu i ich kwalifikacji jako przedmiotu opodatkowania podatkiem od nieruchomości.
Klasyfikacja na gruncie „starych przepisów”
Na gruncie „starych” przepisów i orzecznictwa sądów administracyjnych nie sposób było – w mojej ocenie – przyjąć założenia, że każda wytwórnia mas bitumicznych czy też węzeł betoniarski w całości podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. W wielu orzeczeniach sądy administracyjne wskazywały, że tego typu urządzeń nie można traktować jako całości, a przedmiotami opodatkowania podatkiem mogą być wyłącznie poszczególne elementy takich maszyn budowlanych.
Należy jednak wskazać, że w najnowszych orzeczeniach sądy administracyjne przyjmują niestety rozszerzającą wykładnię przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. WSA w Białymstoku w wyroku z lipca 2024 r. stwierdził, że wytwórnie mas bitumicznych, węzły betoniarskie oraz węzły produkcyjne należy traktować jako odrębne całości budowlane i tym samym, że podlegają one opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości jako budowle w całości, bez konieczności rozdzielania ich na pojedyncze komponenty techniczne, takie jak zbiorniki, pomieszczenia sterowni, wiaty czy drogi dojazdowe. Sąd dodatkowo wskazał, że za budowlę podlegającą opodatkowaniu należy również uznać stację transformatorową zasilającą tego rodzaju obiekty.
W podobnym tonie wypowiedział się WSA w Gliwicach, który w wyroku z marca 2024 r. uznał, że również ścianki oporowe wykorzystywane w miejscach składowania kruszyw, będące częścią infrastruktury technicznej wytwórni mas bitumicznych oraz węzłów betoniarskich, stanowią budowle w rozumieniu przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, a co za tym idzie – również podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości.
Dodatkowo, WSA w Poznaniu w wyroku z kwietnia 2024 r. podkreślił, że cecha ewentualnej mobilności nie może wpływać na zmianę kwalifikacji obiektu jako budowli, jeśli sama mobilność nie przekłada się na sposób działania tego obiektu, lecz jedynie na potencjalną możliwość jego przemieszczenia w inne miejsce celem dalszego, stacjonarnego wykorzystania. Tym samym, także tzw. „mobilne” węzły produkcyjne należy uznawać – jak wskazał WSA w Poznaniu – za stacjonarne budowle podlegające opodatkowaniu.
Wszystkie trzy wyroki pozostają nieprawomocne, co oznacza, że mogą zostać zakwestionowane w toku dalszego postępowania sądowo-administracyjnego. Niemniej jednak, ich treść ukazuje kierunek w linii orzeczniczej sądów administracyjnych, zmierzający do szerokiej wykładni pojęcia budowli na potrzeby podatku od nieruchomości – obejmującej zarówno całe zespoły technologiczne, jak i ich poszczególne elementy infrastrukturalne oraz techniczne, niezależnie od ich ewentualnej mobilności.
Wytwórnie mas bitumicznych i węzły betoniarskie nie zostały wprost wskazane jako budowle podlegające opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. W ostatnim czasie kierunek w linii orzeczniczej sądów administracyjnych zmierzał jednak do szerokiej wykładni pojęcia budowli na potrzeby podatku od nieruchomości – obejmującej zarówno całe zespoły technologiczne, jak i ich poszczególne elementy.
Jak klasyfikować zgodnie z nowymi przepisami?
Odnosząc się do kształtu obowiązujących regulacji, należy zacząć od tego, że wytwórnie mas bitumicznych i węzły betoniarskie nie zostały wprost wskazane jako budowle podlegające opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. W takiej sytuacji podatnicy są zobowiązani do samodzielnego ustalenia, czy poszczególne elementy wchodzące w skład tego typu urządzeń technicznych, spełniają (bądź nie) warunek uznania ich za budowle na gruncie podatku od nieruchomości.
W tym kontekście największe ryzyko wiąże się chociażby ze zbiornikami, silosami, kontenerami, wiatami i drogami dojazdowymi. Nie można również zapominać o tym, że budowlami na gruncie podatku od nieruchomości są poszczególne urządzenia techniczne niezbędne do użytkowania budowli zgodnie z ich przeznaczeniem. Pewną „pułapką” wydaje się również wskazanie, że budowlą – na gruncie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych – jest również wolnostojąca trwale związana z gruntem instalacja przemysłowa, a nieostrość tego sformułowania może rodzić ryzyko uznania, że taką instalacją jest cała wytwórnia mas bitumicznych czy cały węzeł betoniarski.
Ryzyko istnieje
Powyższe nie oznacza, że każda wytwórnia mas bitumicznych czy węzeł betoniarski stanowią w całości budowle podlegające opodatkowaniu PoN. Należy jednak podkreślić ryzyko odmiennej interpretacji, jaką przyjęły sądy administracyjne chociażby w odniesieniu do wolnostojących myjni, traktowanych jako jeden przedmiot opodatkowania podatkiem od nieruchomości.
Na ten moment nie pozostaje nic innego jak czekanie na odniesienie się do powołanych powyżej wyroków wojewódzkich sądów administracyjnych przez NSA, a w przypadku uznania tego typu obiektów za budowle podlegające opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości, merytoryczna obrona stanowiska przed sądami administracyjnymi.
