Polski Ład wpłynie na zarobki
Choć Polski Ład zakłada podwyższenie kwoty wolnej, a także podwyższenie drugiego progu podatkowego, to brak możliwości odliczania od podatku składki zdrowotnej przyczyni się do wzrostu obciążeń podatkowych i spadku poziomu wynagrodzeń.
Wyższa kwota wolna
W ogłoszonym 26 lipca 2021 r. projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, tj. projekcie zmian przepisów tworzących tzw. Polski Ład przewidziano m.in. zmianę kwoty wolnej od podatku. Aktualnie dla podatników, obliczających podatek według skali podatkowej, kwota wolna od podatku wynosi 8 000 zł i maleje wraz ze wzrostem dochodów, co oznacza, że dla dochodów mieszczących się w przedziale od 13 000 zł do 85 528 zł wynosi ona 3 091 zł, a dla dochodów powyżej 127 000 zł – 0 zł.
W ramach tzw. Polskiego Ładu planowane jest podwyższenie kwoty wolnej do 30 000 zł, przy czym nie będzie ona już malała wraz ze wzrostem dochodów – niezależnie od wysokości osiągniętych dochodów podatnicy zapłacą więc podatek tylko od nadwyżki ponad kwotę 30 000 zł rocznie. W konsekwencji podniesiona zostanie również kwota zmniejszająca podatek – z obowiązującego obecnie poziomu 1 360 zł do 5 100 zł. Straci ona przy tym swój degresywny charakter, tj. nie będzie malała wraz ze wzrostem dochodów.
W ramach planowanych zmian przewidziane jest także podwyższenie – do kwoty 120 000 zł – progu dochodów, po przekroczeniu którego zastosowanie ma 32% stawka podatku. Do tej pory stawką podatku w wysokości 32% objęte były dochody podatników, które przekraczały 85 528 zł w skali roku. Po zmianach, podatnicy zapłacą podatek według wyższej stawki dopiero od nadwyżki dochodów ponad kwotę 120 000 zł. Jeżeli ich dochody nie przekroczą tej kwoty, obowiązującą stawką podatku będzie 17%.
Z uzasadnia projektu przepisów w ramach Polskiego Ładu wynika, że wskazane powyżej zmiany mają na celu „zapewnienie społecznego podatkowego fair play”, co oznacza, że lepiej zarabiający będą podlegać większym obciążeniom niż osoby z najniższym wynagrodzeniem.
Ulga dla klasy średniej nie będzie dotyczyć wszystkich. Wykluczeni zostaną z niej m.in. przedsiębiorcy i zleceniobiorcy. Warto też zwrócić uwagę, że w ramach Polskiego Ładu przewidywane jest także wprowadzenie obowiązku zapłaty składki zdrowotnej przez osoby powołane do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, które pobierają z tego tytułu wynagrodzenie. To m.in. członkowie zarządu spółek.
Ulga dla klasy średniej
Projekt Polskiego Ładu przewiduje również wprowadzenie tzw. ulgi dla klasy średniej. Ma ona jednak dotyczyć tylko osób zatrudnionych na podstawie stosunku pracy, stosunku służbowego, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy. Tym samym projekt wyklucza możliwość uzyskania ulgi np. przez osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych (tj. umowy zlecenia, umowy o dzieło), a także tzw. samozatrudnionych.
Zaznaczyć jednak trzeba, że prawo do tzw. ulgi dla klasy średniej będą miały wyłącznie osoby osiągające przychody z ww. źródeł w wysokości mieszczącej się w przedziale od 68 412 zł do 133 692 zł brutto rocznie (miesięcznie – odpowiednio – pomiędzy 5 701 zł do 11 141 zł brutto), przy czym do tych kwot nie zalicza się przychodów pomniejszanych o 50% koszty uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych lub rozporządzania przez nich tymi prawami.
Ulga ma polegać na odliczeniu od dochodu pewnej kwoty w zależności od wysokości osiągniętych rocznie przychodów. Wysokość ulgi będzie ustalana według określonych algorytmów w zależności od tego, czy roczne przychody mieszczą się w przedziale od 68 412 zł do 102 588 zł, czy w przedziale od 102 588 zł aż do górnego limitu, czyli kwoty 133 692 zł.
Ulga ma być stosowana zarówno w rozliczeniu rocznym, jak i przy obliczaniu miesięcznych zaliczek. Z perspektywy pracodawcy będzie to oznaczało konieczność bieżącej weryfikacji wysokości miesięcznego wynagrodzenia poszczególnych pracowników – szczególnie w tych przypadkach, gdy są one uzależnione np. od premii o zmiennej wysokości.
Koniec z odliczaniem składki zdrowotnej
Jedną z bardziej kontrowersyjnych zmian jest planowana likwidacja możliwości odliczenia od podatku składki na ubezpieczenie zdrowotne. Warto przypomnieć, że aktualnie podatnicy mogą odliczyć od podatku 7,75% podstawy wymiaru składki zdrowotnej. Zapowiadana likwidacja będzie więc de facto skutkować zwiększeniem kwoty podatku odprowadzanego przez podatników do budżetu państwa.
Rząd tłumaczy co prawda, że konsekwencje likwidacji możliwości odliczenia od podatku składki zdrowotnej zostaną zniwelowane zapowiadaną tzw. ulgą dla klasy średniej, przy czym – jak już wskazano – ulga ta nie będzie dotyczyć wszystkich, bowiem wykluczeni zostaną z niej m.in. przedsiębiorcy i zleceniobiorcy. Warto też zwrócić uwagę, że w ramach Polskiego Ładu przewidywane jest także wprowadzenie obowiązku zapłaty składki zdrowotnej przez osoby powołane do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, które pobierają z tego tytułu wynagrodzenie. To m.in. członkowie zarządu spółek. Biorąc pod uwagę, że poziom średnich wynagrodzeń takich osób jest wysoki, mogą się one spodziewać znacznego wzrostu obciążeń podatkowo-składkowych, a w konsekwencji spadku realnego poziomu zarobków.
Autor: Żaneta Napora, adwokat