Ubezpieczenie oraz podatek od środków transportowych bezpośrednim kosztem finansującego
Takie stanowisko zajął WSA w Warszawie w wyroku z 6 września 2023 r. (sygn. III SA/Wa 1061/23), który zapadł w następstwie zaskarżenia do sądu administracyjnego interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS, wydanej na wniosek podatnika świadczącego usługi przekazywania pojazdów (samochodów ciężarowych) do używania innym podmiotom na podstawie umów najmu oraz umów leasingu (operacyjnego, jak finansowego).
Po jego stronie powstały wątpliwości, jaki charakter na gruncie podatku CIT mają ponoszone przez niego wydatki związane z podatkiem od środków transportowych i ubezpieczaniem pojazdów oddawanych korzystającym i najemcom do używania w ramach – odpowiednio – umów leasingu i najmu. W opisie stanu faktycznego podatnik wskazał, że koszty ubezpieczeń oraz podatku od środków transportowych ewidencjonowane są przez niego na kontach rozliczeniowych „rozliczenia międzyokresowe czynne”, a następnie rozliczane w czasie. Dodatkowo kosztami ubezpieczeń i podatkiem od środków transportowych podatnik obciąża korzystających/najemców w miesięcznych okresach rozliczeniowych, przez okres trwania umowy leasingu lub najmu. Składka ubezpieczeniowa, jak i podatek od środków transportowych stanowi element kalkulacyjny raty leasingowej/czynszu najmu, tj. korzystający spłacają je w racie leasingowej/czynszu z tytułu najmu (opłaty te są powiększone o wartość kosztu ubezpieczenia oraz podatku od środków transportowych rozliczanych w czasie). Na wystawianej przez podatnika fakturze dotyczącej danej raty leasingowej/czynszu, którą otrzymuje korzystający bądź najemca, nie są wyszczególnione dane dotyczące spłaty składki ubezpieczeniowej ani wartość podatku od środków transportowych.
Organ: brak bezpośredniego związku z przychodami
W złożonym przez siebie wniosku podatnik wskazał, że wobec tego, że korzystający spłaca wartość składki na ubezpieczenie w racie leasingowej/czynszu przez cały okres trwania umowy leasingu/najmu, uzasadnione jest rozliczanie kosztu ubezpieczenia proporcjonalnie do uzyskiwanych przez niego przychodów ze spłacanego w racie leasingowej kosztu. Z uwagi na to, że koszt ubezpieczenia oraz podatek od środków transportowych są elementami kalkulacyjnymi raty leasingowej/czynszu najmu, to – zgodnie ze stanowiskiem wnioskodawcy – stanowią one bezpośrednie koszty uzyskania przychodów podatnika z tytułu leasingu/najmu.
Z taką interpretacją nie zgodził się Dyrektor KIS, który w interpretacji z 20 lutego 2023 r. (sygn. 0114-KDIP2-2.4010.310.2022.2.PK) uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe. Organ wskazał, że podatnik nie ponosi opłat związanych z podatkiem od środków transportowych czy ubezpieczeniem pojazdów w celu przygotowania ich do najmu bądź leasingu, a jedynie w związku z byciem właścicielem danego środka transportu. Niezależnie, czy następnie te pojazdy byłyby oddane w najem/leasing, opłaty te muszą zostać poniesione. Tym samym wydatki związane z zapłatą podatku od środków transportowych oraz obowiązkowym ubezpieczeniem – zdaniem organu – należy uznać za koszty inne niż bezpośrednio związane z przychodami, a zatem rozliczane w dacie ich poniesienia przez podatnika.
WSA w Warszawie nie miał wątpliwości, że w przypadku wynajmu lub leasingu możliwe jest przyporządkowanie konkretnych wydatków dotyczących danego samochodu do konkretnych przychodów, które w następstwie oddania go do użytkowania będzie otrzymywać spółka. W rezultacie wydatki związane z ubezpieczeniem oraz podatkiem od środków transportowych leasingowanych i wynajmowanych przez podatnika pojazdów stanowią bezpośrednie koszty uzyskania przychodów.
WSA: ważny rodzaj działalności
Z taką wykładnią nie zgodził się wnioskodawca, który zaskarżył uzyskaną przez siebie interpretację do WSA w Warszawie. Ten zaś – w powołanym na wstępie wyroku – uchylił zaskarżoną interpretację, całkowicie podzielając stanowisko podatnika. W ustnym uzasadnieniu wyroku WSA wskazał, że dla ustalenia stanu faktycznego istotne jest to, jaką działalność prowadzi podatnik i w jakim charakterze wykorzystuje pojazdy, z którymi związane są wydatki na ubezpieczenie i podatek od środków transportowych. Aby rozstrzygnąć, czy konkretne koszty związane z tymi samochodami są kosztami pośrednimi (związanymi z przychodem, ale w sposób pośredni, czyli wpływający na ogólny koszt działalności gospodarczej), czy też bezpośrednimi (związanymi z konkretnymi przychodami), zdaniem Sądu każdorazowo należy brać pod uwagę specyfikę stanu faktycznego. Inaczej należy ocenić zasady zaliczania do kosztów uzyskaniu przychodów wydatków na samochody w firmie produkcyjnej, jeszcze inaczej w kontekście samochodu służbowego przedstawiciela handlowego lub członka organu statutowego podatnika, a jeszcze inaczej w sytuacji, w której podatnik ponosi wydatki związane z samochodami, które oddaje do używania najemcom lub korzystającym w ramach zawieranych przez siebie umów najmu lub leasingu.
W analizowanym w danym przypadku stanie faktycznym Sąd nie miał wątpliwości, że wobec tego, że podatnik uzyskuje przychody z wynajmu lub leasingu samochodów, to w sposób łatwy, ewidentny i uchwytny można przyporządkować konkretne wydatki dotyczące danego samochodu do konkretnych przychodów, które w następstwie oddania go do użytkowania spółka będzie otrzymywać. Z tych właśnie przyczyn – zdaniem Sądu – kwalifikacja kosztów związanych z ubezpieczeniem i podatkiem od środków transportowych leasingowanych i wynajmowanych przez podatnika pojazdów była nieprawidłowa, co doprowadziło do uchylenia zaskarżonej interpretacji wydanej przez Dyrektora KIS.
Należy jednak dodać, że wyrok WSA w Warszawie nie jest prawomocny i niewykluczone, że sprawę ostatecznie rozstrzygnie Naczelny Sąd Administracyjny.
