Ryzyko zapłaty akcyzy przez firmę leasingową. Jak je zminimalizować?
Obowiązujące od kilku miesięcy przepisy o podatku akcyzowym nadal budzą wątpliwości podatników, w tym m.in. firm leasingowych. Warto więc prześledzić, w jakich przypadkach leasingodawca może być zobowiązany do zapłaty akcyzy z tytułu dokonania w pojazdach zmian konstrukcyjnych, a kiedy z tytułu nabycia lub posiadania niezarejestrowanego wcześniej samochodu osobowego.
Nowelizacja ustawy o podatku akcyzowym, która weszła w życie 1 lipca 2021 r., wprowadziła dwa nowe przedmioty opodatkowania. Obecnie, zgodnie z nowymi przepisami, opodatkowaniu akcyzą podlega także dokonanie w zarejestrowanym pojeździe samochodowym, innym niż samochód osobowy, zmian konstrukcyjnych, które powodują zmianę rodzaju tego pojazdu na samochód osobowy (klasyfikowany według kodu CN 8703).
Akcyza jest należna również w przypadku nabycia lub posiadania samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju, ale tylko w takiej sytuacji, gdy nie jest możliwe ustalenie podmiotu, który dokonał wcześniejszej czynności podlegającej opodatkowaniu, a ponadto – w wyniku kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej albo postępowania podatkowego – nie ustalono, że akcyza została zapłacona.
Jakich modyfikacji unikać?
Firmy leasingowe przed oddaniem samochodu w leasing często muszą dostosować go do konkretnych potrzeb swoich klientów. Zdarza się, że wymaga to wprowadzenia w nim szeregu modyfikacji, takich jak np. zamontowanie dodatkowych rzędów siedzeń, dodatkowych okien czy też przebudowa samochodu na chłodnię lub specjalistyczny środek transportu np. karawan pogrzebowy. Należy pamiętać, że nie wszystkie zmiany powodują obowiązek zapłaty akcyzy. W celu ustalenia, czy firma leasingowa jest do tego zobowiązana, należy odpowiedzieć na kilka istotnych pytań:
- kto jest właścicielem modyfikowanego samochodu?
- czy modyfikowany samochód jest pojazdem innym niż samochód osobowy?
- czy zmiany dokonywane są w zarejestrowanym samochodzie?
- co jest efektem dokonanych zmian konstrukcyjnych, tj. czy w ich wyniku nastąpiła zmiana rodzaju modyfikowanego pojazdu na samochód osobowy (CN 8703)?
Jeżeli firma leasingowa nabędzie niezarejestrowany samochód ciężarowy (o DMC do 3,5 t), który sama zarejestruje, a następnie zleci dokonanie w nim zmian konstrukcyjnych, w wyniku których powstanie samochód osobowy (CN 8703), wówczas będzie zobowiązana zapłacić akcyzę od tych modyfikacji (przy czym obowiązek podatkowy z tytułu zmian konstrukcyjnych dokonanych w okresie od 1 lipca 2021 r. do 30 czerwca 2022 r. powstanie z dniem 1 lipca 2022 r., co oznacza, że akcyzę będzie należało zapłacić dopiero w lipcu 2022 r.).
Należy pamiętać, że nie wszystkie zmiany powodują obowiązek zapłaty akcyzy. W celu ustalenia, czy firma leasingowa jest do tego zobowiązana, należy odpowiedzieć na kilka istotnych pytań:
• kto jest właścicielem modyfikowanego samochodu?
• czy modyfikowany samochód jest pojazdem innym niż samochód osobowy?
• czy zmiany dokonywane są w zarejestrowanym samochodzie?
• co jest efektem dokonanych zmian konstrukcyjnych, tj. czy w ich wyniku nastąpiła zmiana rodzaju modyfikowanego samochodu na samochód osobowy (CN 8703)?
Co to oznacza w praktyce? Jeżeli firma leasingowa kupi samochód typu furgon z jednym rzędem siedzeń i trwałą przegrodą za pierwszym rzędem siedzeń, zarejestruje go, a następnie zleci wykonanie zabudowy, w efekcie czego powstanie bus przeznaczony również do przewozu osób (z dwoma lub trzema rzędami siedzeń), wówczas będzie ona musiała zapłacić z tego tytułu akcyzę. Gdyby jednak zmiana konstrukcyjna dokonywana na zlecenie firmy leasingowej nie powodowała zmiany rodzaju pojazdu na samochód osobowy (CN 8703), np. zabudowa chłodni, wówczas nie powodowałoby to obowiązku zapłaty akcyzy. Firma leasingowa nie byłaby także zobowiązana do jej zapłaty, gdyby opisanych wyżej zmian konstrukcyjnych (zabudowa busa) dokonał dealer – jeszcze przed sprzedażą samochodu firmie leasingowej. Wówczas to dealer byłby podatnikiem z tytułu dokonanej modyfikacji.
W celu uniknięcia konieczności zapłaty przez firmę leasingową akcyzy z tytułu dokonania zmian konstrukcyjnych, należałoby rozważyć zakup już zmodyfikowanych i zarejestrowanych samochodów. Dotyczy to w szczególności tych przypadków, gdy wprowadzone modyfikacje powodują zmianę rodzaju na samochód osobowy (CN 8703).
Tylko oficjalny kanał dystrybucji
Ryzyko zapłaty akcyzy przez firmę leasingową dotyczy również sytuacji, gdy nabywa ona w kraju niezarejestrowany samochód osobowy, od którego na wcześniejszym etapie nie została zapłacona akcyza. W tym przypadku firma leasingowa jest zobowiązana zapłacić akcyzę – o ile nie można ustalić podmiotu, który na wcześniejszym etapie obrotu dokonał czynności opodatkowanej akcyzą.
Chodzi o przypadki, gdy firma leasingowa kupuje samochód osobowy od przedsiębiorcy, który wcześniej kupił go w ramach wewnątrzwspólnotowego nabycia (WNT). Jeśli przedsiębiorca ten nie zapłaci akcyzy z tytułu WNT tego samochodu, a następnie (w momencie, gdy właścicielem pojazdu jest już firma leasingowa) ustalone zostanie, że akcyza nie została uiszczona i nie można ustalić podmiotu, który dokonał WNT, wówczas obowiązek podatkowy z tytułu akcyzy spoczywa na firmie leasingowej.
Rozwiązaniem tej sytuacji jest nabywanie przez firmę leasingową samochodów w ramach tzw. oficjalnego kanału dystrybucji (tj. importer, autoryzowany dealer). Pozwoli to na wyeliminowanie ewentualnego ryzyka w postaci konieczności obciążenia firmy leasingowej akcyzą z powodu braku możliwości ustalenia podmiotu, który nie zapłacił akcyzy na wcześniejszym etapie obrotu.
Autor: Weronika Grzęda, adwokat