Kwoty otrzymane po kradzieży leasingowanego pojazdu. Jest przychód czy go nie ma?
Jakie skutki na gruncie przepisów prawa podatkowego po stronie korzystającego wywołuje wypłata przez ubezpieczyciela odszkodowania w przypadku szkody całkowitej (w tym również kradzieży) leasingowanego samochodu? Z takim pytaniem do Dyrektora KIS zwrócił się podatnik, który nabrał wątpliwości co do kwalifikacji tego typu świadczeń. Interpretacja wydana przez organ nie jest korzystna dla leasingobiorców, ponieważ po raz kolejny odwołano się w niej do zasady ogólnej, zgodnie z którą przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej są wszelkie przysporzenia majątkowe, uzyskane w związku z tą działalnością, o ile ustawa o PIT nie wyłącza ich z tej kategorii.
Zasygnalizowany we wstępie wniosek o interpretację złożył podatnik, który zawarł z finansującym umowę leasingu operacyjnego samochodu osobowego, który wykorzystywał zarówno do celów prywatnych, jak i służbowych, zawierając – jako ubezpieczający – umowę ubezpieczenia AC i OC, w której jako uposażony został wskazany właściciel pojazdu, czyli finansujący. Dodatkowo finansujący – na wniosek korzystającego, działając jako ubezpieczający – zawarł odrębną umowę ubezpieczenia GAP, chroniącego auto przed spadkiem wartości na wypadek szkody całkowitej, a korzystający został w tej umowie wskazany jako ubezpieczony. W trakcie trwania umowy leasingu korzystający pokrywał koszt wszystkich składek ubezpieczeniowych.
Pojazd stanowiący przedmiot umowy leasingu został skradziony. Ubezpieczyciel uznał swoją odpowiedzialność i wypłacił odszkodowanie finansującemu z umowy ubezpieczenia AC i OC, który po potrąceniu należnych mu świadczeń z tytułu umowy leasingu przelał pozostałą część otrzymanego odszkodowania korzystającemu. Dodatkowo podatnik oczekiwał wypłaty odszkodowania z polisy GAP.
Korzystający uznał, że z racji tego, że nie był właścicielem leasingowanego przez siebie pojazdu, a jedynie posiadaczem zależnym, to w jego ocenie wypłata przez finansującego kwoty pozostałej z odszkodowania w ramach polisy OC/AC oraz odszkodowania z polisy GAP nie dotyczy składników majątku firmy, a co za tym idzie nie kwalifikuje się jako przychód z jednoosobowej działalności gospodarczej.
Obie kwoty są przychodem
W wydanej 8 września 2023 r. interpretacji indywidualnej (sygn. 0112-KDIL2-2.4011.498.2023.2.AG) Dyrektor KIS uznał to stanowisko za nieprawidłowe. Zdaniem organu kwota otrzymana od finansującego w związku z ubezpieczeniem AC i OC samochodu osobowego, po potrąceniu należności z tytułu umowy leasingu, nie może wprawdzie być uznana za odszkodowanie, jednakże jest przychodem z działalności gospodarczej. Przychód ten należy opodatkować stawką właściwą dla rodzaju działalności, w związku z którą powstał. Natomiast kwota odszkodowania GAP otrzymana bezpośrednio od ubezpieczyciela podlega zaliczeniu do przychodów z działalności gospodarczej jako odszkodowanie za szkodę dotyczącą składnika majątku związanego z prowadzoną działalnością i również ona podlega opodatkowaniu.
Organ uznał, że kwota otrzymana przez podatnika od finansującego w związku z polisą OC i AC (tj. kwota odszkodowania wypłacona finansującemu pomniejszona o pozostałą do spłat kwotę rat leasingowych) nie jest odszkodowaniem, ponieważ podatnik nie był beneficjentem umowy ubezpieczenia, a jedynie otrzymał od finansującego kwotę nadwyżki opłat wynikających z umowy leasingu, będącą pochodną otrzymanego od ubezpieczyciela odszkodowania za skradziony pojazd. Świadczenie to wynika więc z zawartej umowy pomiędzy korzystającym a finansującym, ale nie jest to odszkodowanie, zatem podlega opodatkowaniu podatkiem jako przychód z działalności gospodarczej.
Kwota otrzymana od finansującego w związku z ubezpieczeniem AC i OC samochodu osobowego, po potrąceniu należności z tytułu umowy leasingu, nie może wprawdzie być uznana za odszkodowanie, jednakże jest przychodem z działalności gospodarczej, który podlega opodatkowaniu.
Natomiast w przypadku ubezpieczenia GAP (od utraty wartości pojazdu), jeżeli w przypadku zdarzenia losowego – kradzieży samochodu – następuje utrata przedmiotu leasingu, korzystający powinien zaliczyć do przychodów całą kwotę otrzymanego odszkodowania GAP, jako odszkodowanie za szkodę dotyczącą składnika majątku związanego z prowadzoną działalnością, na podstawie art. 14 ust. 2 pkt 12 ustawy o PIT.
Liczy się zasada ogólna
W omówionej powyżej interpretacji indywidualnej Dyrektor KIS po raz kolejny odwołał się do zasady ogólnej, zgodnie z którą przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej są wszelkie przysporzenia majątkowe uzyskane w związku z tą działalnością, o ile ustawa o PIT nie wyłącza ich z tej kategorii. Przychodem z działalności będą zatem przekazane przez ubezpieczyciela odszkodowania za szkody w składnikach majątku związanych z prowadzoną działalnością (wskazane w art. 14 ust. 2 pkt 12 ustawy o PIT), przy czym należy je utożsamiać zarówno ze składnikami stanowiącymi środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne w tej działalności, jak i wszelkimi innymi przedmiotami, które są w funkcjonalny sposób związane z prowadzeniem działalności, tj. wszelkimi przedmiotami wykorzystywanymi przez podatnika w prowadzonej przez niego pozarolniczej działalności gospodarczej.
Natomiast kwota wypłacona przez finansującego na rzecz korzystającego tytułem rozliczenia kwoty odszkodowania za szkodę całkowitą, choć nie może zostać uznana za odszkodowanie, to stanowi przychód z działalności gospodarczej z uwagi na to, że nie podlega wyłączeniu z kategorii przychodów.
