Przychód ze sprzedaży niskocennego składnika majątku. Kiedy (nie)wystąpi opodatkowanie?
Sprzedaż samochodu wykupionego z leasingu o wartości początkowej nieprzekraczającej 1,5 tys. zł i wprowadzonego do ewidencji środków trwałych skutkuje powstaniem przychodu z działalności gospodarczej i podlega opodatkowaniu podatkiem PIT. W takiej sytuacji zastosowania nie znajdzie regulacja wynikająca z art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. b) ustawy o PIT, umożliwiająca wyłączenie z przychodów z działalności przychodów z odpłatnego zbycia niskocennych składników majątku.
Przedstawione powyżej stanowisko zajął Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 14 czerwca 2023 r. (sygn. 0115-KDIT3.4011.270.2023.2.MJ).
Podatnik, który wniósł o jej wydanie, po upływie podstawowego okresu umowy leasingu w 2019 r. wykupił samochód będący jej przedmiotem i wprowadził go do ewidencji środków trwałych, dokonując jego jednorazowej amortyzacji, z uwagi na to, że cena wykupu wyniosła 718 zł. Następnie w 2022 r. dokonał jego sprzedaży za 40 tys. zł. i argumentował, że z tego tytułu nie powstał po jego stronie przychód z działalności gospodarczej – z uwagi na to, że wartość początkowa wykupionego pojazdu nie tylko nie przekraczała 10 tys. zł, ale przede wszystkim 1,5 tys. zł, co zdaniem wnioskodawcy umożliwiało zastosowanie wyłączenia z przychodów z działalności gospodarczej przychodów z odpłatnego zbycia składników majątku niewprowadzonych do ewidencji środków trwałych, których wartość początkowa nie przekracza 1,5 tys. zł – na podstawie art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. b) ustawy o PIT.
Dyrektor KIS o dwóch sytuacjach
Niestety Dyrektor KIS nie podzielił argumentacji podatnika i uznał, że wyłączenie, na które się powołał w złożonym przez siebie wniosku, nie znajduje w jego sytuacji zastosowania. Organ wskazał, że wykupiony przez podatnika samochód został przez niego zaliczony do środków trwałych i ujęty w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, a to wyklucza możliwość zastosowania wyłączenia i skutkuje powstaniem przychodu z działalności gospodarczej przy jego sprzedaży po stronie podatnika na zasadach ogólnych.
Organ wyraźnie wskazał, że w odniesieniu do składników majątku, których wartość początkowa nie przekracza 1,5 tys. zł, mogą wystąpić dwie sytuacje.
Pierwsza z nich to skorzystanie przez podatnika z możliwości niedokonywania odpisów amortyzacyjnych. W takim wypadku wydatki poniesione przez podatnika na ich nabycie stanowią koszty uzyskania przychodów w miesiącu oddania ich do używania (art. 22d ust. 1 ustawy o PIT). Dodatkowo podatnicy w takiej sytuacji nie wprowadzają takich składników majątku do prowadzonej przez siebie ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych (art. 22d ust. 2 ustawy o PIT). Wówczas, w przypadku ich odpłatnego zbycia, znajdzie zastosowanie wyłączenie uzyskanych z tego tytułu środków z przychodów z działalności gospodarczej (art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. b) ustawy o PIT).
W przypadku składników majątku o wartości do 1,5 tys. zł najkorzystniejszym z perspektywy podatnika wydaje się nieujawnianie ich w prowadzonej przez siebie ewidencji i niedokonywanie odpisów amortyzacyjnych, a jednorazowe ujęcie w kosztach uzyskania przychodów w miesiącu oddania ich do używania. Tylko nieujęcie danego składnika majątku w ewidencji środków trwałych pozwoli również na zastosowanie wyłączenia i nierozpoznanie przychodów z tytułu ich sprzedaży jako przychodów z działalności gospodarczej.
Drugi scenariusz wystąpi w sytuacji, w której podatnik nie skorzysta z możliwości niedokonywania odpisów amortyzacyjnych od tego typu składników majątku i ujmie je w prowadzonej przez siebie ewidencji środków trwałych. Wówczas przysługuje mu uprawnienie albo do dokonywania odpisów amortyzacyjnych na zasadach ogólnych, albo do dokonania jednorazowej amortyzacji w miesiącu oddania do używania tego środka trwałego bądź w miesiącu następnym (art. 22f ust. 3 ustawy o PIT). Konsekwencją takiej kwalifikacji składnika majątku jest jednakże brak możliwości skorzystania z wyłączenia, o którym mowa w art. art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. b) ustawy o PIT, nawet jeżeli wartość początkowa tego środka trwałego jest nie wyższa niż 1,5 tys. zł.
Co korzystniejsze?
W przypadku składników majątku o wartości do 1,5 tys. zł najkorzystniejszym z perspektywy podatnika wydaje się zatem nieujawnianie ich w prowadzonej przez siebie ewidencji i niedokonywanie odpisów amortyzacyjnych, a jednorazowe ujęcie w kosztach uzyskania przychodów w miesiącu oddania ich do używania. Od strony ekonomicznej w obu przypadkach występuje zbliżony efekt, bowiem jednorazowy odpis amortyzacyjny i jednorazowe ujęcie wydatków w kosztach podatkowych wywołają tożsamy skutek podatkowy. Dodatkowo w kontekście ich dalszej sprzedaży tylko nieujęcie danego składnika majątku w ewidencji środków trwałych pozwoli na zastosowanie wyłączenia i nierozpoznanie przychodów z tytułu ich sprzedaży jako przychodów z działalności gospodarczej.
