Zmiany w zakresie WIS. Doprecyzowanie niekorzystne dla wnioskodawców?

Pakiet SLIM VAT 3 przewiduje wprowadzenie bloku zmian obejmujących wiążące informacje stawkowe (WIS), wiążące informacje akcyzowe (WIA), wiążące informacje taryfowe (WIT) i wiążące informacje o pochodzeniu (WIP). Nowe regulacje, dotyczące m.in. WIS, mają zacząć obowiązywać 1 kwietnia 2023 r., ale projektowany przepis przejściowy przewiduje, że nowelizowane (zdaniem Ministerstwa Finansów – doprecyzowywane) regulacje będą miały zastosowanie także do informacji wydanych w oparciu o obowiązujące, korzystniejsze dla wnioskodawców przepisy.

Wiążąca Informacja Stawkowa (WIS) to decyzja wydawana w celu likwidacji niejasności oraz zapewnienia większej pewności co do prawidłowości stosowanych stawek VAT. Wystąpienie z wnioskiem o WIS możliwe jest od 1 listopada 2019 r., a wprowadzenie tej instytucji wiązało się z przyjęciem nowego sposobu identyfikowania towarów i usług na gruncie podatku VAT za pomocą Nomenklatury Scalonej (kodów CN) i PKWiU 2015 i wdrożeniem tzw. nowej matrycy stawek VAT, która obowiązuje od 1 lipca 2020 r.

Jeden organ właściwy

Projekt nowelizacji ustawy o VAT z 4 sierpnia 2022 r. przewiduje znaczące uproszczenie i usprawnienie zasad wydawania wszystkich wiążących informacji, tj. WIS, WIA, WIT i WIP. Powyższe typy informacji będzie wydawać jeden organ, tj. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, który będzie działał także jako organ II instancji. W odniesieniu do organu wydającego WIS nie zajdą więc żadne zmiany (dotychczas również wydawał je Dyrektor KIS), ale podatnicy, którzy będą zainteresowani uzyskaniem wiążącej informacji innego typu – akcyzowego, taryfowego czy o pochodzeniu – nie będą musieli każdorazowo ustalać, który organ Krajowej Administracji Skarbowej jest właściwy do jej wydania.

Moc wiążąca WIS

Projekt SLIM VAT 3 przewiduje zmiany w przepisach odnoszących się do mocy wiążącej WIS. Z literalnego brzmienia aktualnych przepisów (art. 42c ust. 1 ustawy o VAT) wynika, że WIS wiąże jedynie organy podatkowe wobec podmiotów, dla których została wydana, a zatem można wnioskować, że WIS nie jest wiążąca dla podmiotu, na rzecz którego została wydana.

Projekt wprowadza w tym zakresie modyfikację. Zmianie ma ulec przywołany art. 42c ust. 1 ustawy o VAT i stanowić, że WIS, a także decyzja o zmianie WIS będzie wiązała nie tylko organy podatkowe, ale także adresatów ww. decyzji, tj. podmioty, na rzecz których zostały one wydane w odniesieniu do konkretnego towaru lub usługi, będące przedmiotem wniosku o wydanie WIS. Oznacza to, że organ podatkowy nie będzie miał możliwości kwestionowania np. wysokości stawki podatku VAT stosowanej przez podatnika w oparciu o uzyskaną informację stawkową, zakładając, że sprzedawany towar będzie odpowiadał opisowi zawartemu we wniosku o wydanie WIS (ściślej, jeśli cechy i właściwości towaru będą odpowiadały opisowi przedstawionemu we wniosku złożonym przez adresata WIS oraz zweryfikowanemu w trakcie przeprowadzonego postępowania dowodowego przez dyrektora KIS). Również podatnik nie będzie miał możliwości zastosowania stawki podatku VAT innej niż wynikająca z otrzymanej WIS.

Zmiana art. 42c ust. 1 ustawy o VAT spowoduje, że WIS i decyzja o zmianie WIS będzie wiązała nie tylko organy podatkowe, ale także adresatów ww. decyzji. Choć zdaniem Ministerstwa Finansów już dziś podatnik nie może zastosować innej stawki VAT niż wskazana w WIS, to z przepisów wynika, że WIS jest wiążąca wyłącznie dla organu. Projekt SLIM VAT 3 zakłada jednak, że do WIS i decyzji o zmianie WIS wydanych przed 1 kwietnia 2023 r. znajdą zastosowanie nowe regulacje, co będzie de facto oznaczać, że niekorzystne prawo zadziała wstecz.

Z uzasadnienia projektu nowelizacji ustawy o VAT – odnoszącego się do powyższej zmiany – wynika co prawda, że ma ona na celu jedynie doprecyzowanie przepisów o mocy wiążącej WIS (i ich ujednolicenie z przepisami dotyczącymi WIA, w odniesieniu do której podobna zmiana została już wprowadzona), co ma wyeliminować rozbieżności interpretacyjne. Ministerstwo Finansów już dziś prezentuje bowiem stanowisko, zgodnie z którym – na gruncie obwiązujących obecnie przepisów – podatnik nie może zastosować innej stawki VAT niż wynikająca z otrzymanej WIS. Mając jednak na uwadze kształt przepisów, trudno się zgodzić z taką interpretacją. Z ich literalnego brzmienia wynika bowiem, że aktualnie WIS wiąże jedynie organy podatkowe wobec podmiotów, dla których została wydana informacja (art. 42c ust. 1 ustawy o VAT), co może skutkować tym, że podatnik nie zastosuje się do wydanej na jego wniosek – niekorzystnej – WIS, w związku z tym, że jest ona wiążąca wyłącznie dla organu podatkowego.

Ewentualne rozbieżności w tej kwestii w odniesieniu do WIS wydanych przed i po wejściu w życie projektowanych zmian mają rozwiązać przepisy przejściowe. Zgodnie z projektem SLIM VAT 3 (a konkretnie – art. 9 ust. 5) do WIS i decyzji o zmianie WIS wydanych przed 1 kwietnia 2023 r. znajdą zastosowanie przepisy ustawy o VAT (art. 42c, art. 42h i art. 42i) w nowym brzmieniu. Oznaczać to będzie de facto, że niekorzystne prawo zadziała wstecz, ponieważ – jeżeli przepis ten wejdzie w życie – w odniesieniu do WIS i decyzji o zmianie wiążącej informacji wydanych przed wejściem w życie zmian – zastosowanie znajdą nowe regulacje o wiążącej mocy WIS dla podatników. W praktyce będzie to więc oznaczało konieczność przeglądu „starych” WIS i weryfikacji, czy ich posiadacz się do nich stosuje.

Zmiany dotyczące procedowania wniosku o WIS

Projekt przewiduje także likwidację opłaty należnej od WIS, która wynosi obecnie 40 zł.

Projekt nowelizacji ustawy o VAT doprecyzowuje również zasady uzupełniania wniosku o WIS. Organ zyska możliwość wezwania do uzupełnienia wniosku o dodatkowe dokumenty odnoszące się do towaru, usługi lub świadczenia kompleksowego niezbędne do dokonania ich prawidłowej klasyfikacji.

Obecnie zgodnie z art. 42b ust. 7 ustawy o VAT wnioskodawca do wniosku o wydanie WIS może dołączyć dokumenty dotyczące towaru albo usługi – w szczególności fotografie, plany, schematy, katalogi, atesty, instrukcje, informacje od producenta lub inne dostępne dokumenty umożliwiające organowi wydającemu WIS dokonanie właściwej klasyfikacji. Wnioskodawca może być też wezwany do dostarczenia próbek.

Jeśli projektowane zmiany wejdą w życie, to w przypadku, gdy dokumenty dołączone do wniosku okażą się niewystarczające do klasyfikacji, organ będzie mógł wezwać do dostarczenia dodatkowych dokumentów. Jeśli wnioskodawca nie dokona tego w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, Dyrektor KIS wyda postanowienie o pozostawieniu wniosku bez rozpatrzenia. Projekt uszczegółowił także kwestię, jakie kroki w takim przypadku może podjąć wnioskodawca, doprecyzowując, że na ww. postanowienie będzie przysługiwało zażalenie, podczas gdy obecnie obowiązujące przepisy ustawy o VAT nie regulują tej kwestii wprost.

Autor: Weronika Grzęda, adwokat

Dodatkowe materiały: